آفگرید, آنگرید

سیستم خورشیدی آفگرید و آنگرید: تفاوت‌ها و کاربردها

سیستم خورشیدی آفگرید و آنگرید: تفاوت‌ها و کاربردها

سیستم‌های خورشیدی آف‌گرید و آن‌گرید: تفاوت‌ها و کاربردها

سیستم خورشیدی آفگرید و آنگرید: تفاوت‌ها و کاربردها . در دنیای امروز که انرژی‌های پاک اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند، سیستم‌های خورشیدی به یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای تولید برق تبدیل شده‌اند. این سیستم‌ها به دو دسته اصلی آن‌گرید (متصل به شبکه) و آف‌گرید (جدا از شبکه) تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب و کاربردهای خاص خود را دارند. انتخاب سیستم مناسب به نیاز، مکان و بودجه شما بستگی دارد. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های کلیدی بین این دو سیستم، مزایا و معایب آن‌ها و نحوه کاربردشان در ایران می‌پردازیم.

سیستم خورشیدی آنگرید چیست؟

این نوع نیروگاه به شبکه سراسری برق متصل بوده و برای عملکرد به برق شبکه وابسته است؛ بنابراین با قطع برق شبکه، نیروگاه نیز از مدار خارج می‌شود. در ایران، این مدل از نیروگاه‌های خورشیدی با استقبال چشمگیری مواجه شده است، چراکه دولت به منظور تشویق سرمایه‌گذاران به تزریق برق خورشیدی به شبکه و کاهش ناترازی انرژی، مشوق‌های قابل‌توجهی در این حوزه در نظر گرفته است. کلیه حمایت‌های دولتی مختص این نوع نیروگاه بوده و اخذ مجوزهای لازم برای اتصال به شبکه از ملزومات احداث آن محسوب می‌شود. روش‌های سرمایه گذاری مصوب شده تا به امروز به شرح ذیل می باشد:
  • خرید تضمینی برق تجدیدپذیر با استفاده از ظرفیت ماده 61 قانون اصلاح الگوی مصرف
  • احداث نیروگاه تجدیدپذیر در شهرک‌های صنعتی و زمین‌های شخصی در صنایع با دیماند بالای یک مگاوات (ماده 16 قانون جهش تولید دانش بنیان)
  • احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت عرضه برق در تابلوی سبز بورس انرژی
  • احداث نیروگاه تجدیدپذیر با استفاده از ساز و کار تهاتر انرژی صنایع (خود تامین)
  • احداث نیروگاه تجدیدپذیر جهت تامین برق مراکز استخراج رمز ارز
  • احداث نیروگاه خورشیدی در شهرک‌های تخصصی خورشیدی
  • احداث نیروگاه خورشیدی با استفاده از ظرفیت ماده 12 رفع موانع تولید
  • صادرات برق تجدیدپذیر
از ویژگی‌های مهم نیروگاه متصل به شبکه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
  • ﻧﺼﺐ و راه اﻧﺪازی آﺳﺎن و نگهداری بدون دردسر
  • ﺑﺎزده ﺑﺎﻻ با توجه به حذف تلفات انتقال به شبکه و عدم تداخل با سیستم‌های مصرف
  • ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﭘﯿﭽﯿﺪه جهت کنترل و مدیریت نیروگاه
  • ﻋﺪم ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺑﺎﺗﺮی ﺟﻬﺖ ذﺧﯿﺮه اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ و در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﺎﻫﺶ شدید ﻫﺰﯾﻨﻪ‌های سرمایه گذاری ﻃﺮح در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺷﺒﮑﻪ
  • نیاز بسیار کم به رسیدگی و پایین بودن هزینه تعمیرات و نگهداری
  • امکان بازگشت سرمایه کمتر از سه سال در صورت انتخاب صحیح تجهیزات اصلی و طراحی و نصب درست و مهندسی نیروگاه.
پر مخاطب ترین روش سرمایه گذاری: در حال حاضر، عرضه برق خورشیدی در تابلوی سبز بورس انرژی به عنوان جذاب‌ترین روش سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. به‌گونه‌ای که در تابستان سال جاری، قیمت برق خورشیدی در این بازار به حدود ۸۰ برابر قیمت برق صنعتی (معادل ۸۰۰۰ تومان به ازای هر کیلووات‌ساعت) رسید. علت این افزایش قیمت، مکانیسم عرضه و تقاضا در بورس انرژی و الزام صنایع با دیماند بالای یک مگاوات به خرید حداقل ۵ درصد از انرژی مصرفی خود از منابع تجدیدپذیر است. با توجه به کمبود عرضه نسبت به تقاضا و رشد سالانه مصرف، روند صعودی قیمت‌ها در این بازار همچنان ادامه دارد. معایب:
  • در زمان قطعی برق شبکه ، در شب و هوای ابری نیازمند راه حل پشتیبان جداگانه است .

سیستم خورشیدی آفگرید چیست؟

این نوع نیروگاه به شبکه سراسری برق متصل نبوده و به‌صورت کاملاً مستقل عمل می‌کند. در این سیستم، انرژی خورشیدی توسط پنل‌ها جذب شده و پس از ذخیره‌سازی در بانک باتری، از طریق اینورتر به برق متناوب (AC) تبدیل می‌شود تا مورد استفاده قرار گیرد. سیستم خورشیدی آفگرید و آنگرید: تفاوت‌ها و کاربردها مزایا:
  • استقلال کامل از شبکه برق و عدم تأثیرپذیری از قطعی برق.
  • ادامه کارکرد حتی در زمان قطعی برق سراسری.
  • مناسب برای مناطق دورافتاده و فاقد پوشش شبکه
  • حذف هزینه‌های اتصال به شبکه در مناطق صعب‌العبور
معایب و چالش‌ها :
  • نیاز به بانک باتری با هزینه سرمایه‌گذاری بالا
  • لزوم جایگزینی دوره‌ای باتری‌ها (عمر مفید باتری‌ها معمولاً بین ۳ تا ۵ سال است)
  • هزینه‌های نگهداری و تعویض تجهیزات
  • برای تامین حداکثری نیرو نیاز به هوای کاملا آفتابی و بدون ابر هست
  • هزینه‌های نگهداری و تعویض تجهیزات ذخیره‌ساز که موجب کاهش توجیه‌پذیری اقتصادی در بلندمدت می‌شود
با توجه به هزینه‌های بالای راه‌اندازی و نگهداری سیستم‌های Off-Grid، این نوع نیروگاه عمدتاً برای مصارف محدود (خانگی، کشاورزی، یا پروژه‌های کوچک مقیاس در مناطق محروم) توصیه می‌شود. در مقابل، برای صنایع و مصرف‌کنندگان بزرگ، به‌ویژه در ایران که دسترسی به برق شبکه با قیمت پایین فراهم است، استفاده از نیروگاه‌های مستقل از شبکه فاقد توجیه اقتصادی خواهد بود.

مقایسه سریع: آفگرید در برابر آنگرید

ویژگی آن‌گرید (On-Grid) آف‌گرید (Off-Grid)
اتصال به شبکه بله خیر
نیاز به باتری خیر بله
هزینه اولیه کمتر بیشتر
استقلال از شبکه خیر بله
فروش برق مازاد بله خیر
مناسب برای شهرها، کارخانه‌ها، ادارات ویلاها، روستاها، گلخانه‌ها

کاربردها و مثال‌های واقعی در ایران

در ایران، انتخاب بین این دو سیستم معمولاً بر اساس محل نصب و هدف اصلی پروژه صورت می‌گیرد:
  • آنگرید برای ساختمان‌های مسکونی و تجاری در شهرها و مناطق شهری مناسب است. در این مناطق، هزینه پایین‌تر و امکان فروش برق مازاد به شبکه، آن را به گزینه‌ای جذاب تبدیل می‌کند. در ایران، شرکت ساتبا (سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) با وضع قوانینی، امکان خرید تضمینی برق از نیروگاه‌های خورشیدی را فراهم کرده است. به این صورت که برق مازاد تولیدی توسط شما به شبکه سراسری تزریق شده و توانیر با قراردادی مشخص، این برق را از شما خریداری می‌کند. این موضوع به بازگشت سریع‌تر سرمایه کمک شایانی می‌کند.
  • آفگرید مناسب برای مناطق دورافتاده و فاقد پوشش شبکه مانند :  باغ‌ها، ویلاها، گلخانه‌ها یا پروژه‌های کشاورزی که اتصال به شبکه برق پرهزینه یا غیرممکن است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم‌ها استقلال و امنیت انرژی را در روزهای  آفتابی و بدون ابر تضمین می‌کنند.

راهنمای خرید و پیشنهاد فنی

برای انتخاب صحیح یک سیستم خورشیدی، باید مراحل زیر را دنبال کنید:
  1. برآورد مصرف واقعی برق: ابتدا میزان مصرف برق روزانه خود را محاسبه کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا اندازه و ظرفیت سیستم مورد نیازتان را مشخص کنید.
  2. محاسبه تعداد پنل خورشیدی: با توجه به انرژی مورد نیاز روزانه و میزان تابش خورشید در منطقه خود، تعداد و توان پنل‌های مورد نیاز را به دست آورید.
  3. انتخاب اینورتر: برای سیستم‌های آن‌گرید از اینورترهای شبکه‌ای و برای سیستم‌های آف‌گرید از اینورترهای هیبرید یا اینورترهای مجزا به همراه شارژ کنترلر استفاده می‌شود.
  4. انتخاب باتری (فقط برای آفگرید): باتری‌های لیتیوم فسفات آهن (LiFePO4) عمر و راندمان بالاتری دارند، اما هزینه اولیه بیشتری نیز دارند. باتری‌های اسید سرب (Lead-Acid) ارزان‌تر هستند اما عمر و بازده کمتری دارند.
  5. تخمین هزینه و بازگشت سرمایه (ROI): در سیستم‌های آن‌گرید، با توجه به امکان فروش برق به شبکه، معمولاً بازگشت سرمایه سریع‌تری خواهید داشت.

 برای مشاوره رایگان و اطلاعات بیشتر درباره تسهیلات دولت برای نیروگاه خورشیدی با ما در تماس باشید


پرسش‌های متداول (FAQ)

آیا می‌توانم سیستم آن‌گرید داشته باشم و در زمان قطعی برق از باتری استفاده کنم؟ بله؛ با استفاده از اینورترهای هیبرید یا افزودن سیستم بکاپ و باتری به سیستم آن‌گرید، می‌توانید در زمان قطعی برق نیز از انرژی ذخیره‌شده استفاده کنید. اما این کار هزینه بسیار بالا و پیچیدگی طراحی را افزایش می‌دهد. کدام نوع باتری برای آف‌گرید بهتر است؟ باتری‌های لیتیوم (به‌ویژه LiFePO4) به دلیل عمر طولانی‌تر، وزن کمتر و بازده بالاتر، گزینه مناسب‌تری هستند ولی بسیار گران هستند و صرفه اقتصادی طولانی مدت ندارند . با این حال، باتری‌های اسید سرب به دلیل قیمت پایین‌تر، هنوز هم در برخی پروژه‌ها استفاده می‌شوند. آیا می‌توانم برق مازاد را به شبکه بفروشم؟ بله. در بسیاری از نقاط ایران، شرکت ساتبا با وضع قوانین و مقرراتی، امکان فروش تضمینی برق مازاد تولیدی از سیستم‌های خورشیدی  را فراهم کرده است. برای اطلاع از جزئیات قرارداد و شرایط آن، با متخصصین در تماس باشید (02126760136)  و مشاوره رایگان دریافت کنید .